Samen met de mantelzorger

maatschappelijk werker chris wijnhoven helpt mantelzorger. Samen vinden ze een oplossing voor het probleem met zijn zus, die dementie heeft.

Een verpleegkundige van een van onze zorgcentra heeft mijn hulp ingeroepen voor een mevrouw met dementie en haar broer. Tijdens de zorgplanbespreking werd duidelijk dat mevrouw herhaaldelijk praat over haar overleden zoon alsof hij nog leeft. Haar broer weet niet goed hoe hierop te reageren. De verpleegkundige heeft mij gevraagd om met de broer te gaan praten.

Als maatschappelijk werker ondersteun ik cliënten wanneer hun gezondheid en/of gedrag verandert. Ook hun mantelzorgers help ik. Mijn doel is om het welbevinden van iemand te verbeteren. Ik besluit de broer thuis op te zoeken en luister naar de ervaringen met zijn zus. Hij vertelt dat zijn zus hem vaak zegt dat ze haar zoon in de nacht thuis heeft horen komen. Hij legt haar dan steeds opnieuw uit dat dit niet kan, omdat haar zoon is overleden. “Ik wil niet liegen tegen haar”, zegt hij. “Echter, ik zie ook dat het haar telkens weer verdrietig maakt als ik haar uitleg wat er met hem gebeurd is. Wat is nu wijs om te doen? Haar in de waan laten dat haar zoon nog leeft? Of toch steeds weer uitleggen hoe het echt zit?”

Ik stel hem vragen over haar gedrag. Aan zijn antwoorden merk ik dat zijn zus een stuk verder in haar dementieproces zit dan hij denkt. In zo’n situatie helpt het om het verloop van het ziekteproces uit te leggen. Ik vraag hem om een stukje papier en teken een tijdlijn van haar leven. Alle belangrijke gebeurtenissen uit haar leven schrijf ik op. Ik leg uit dat ze momenteel leeft in de tijd waarin haar zoon puber was. Alle gebeurtenissen die daarna plaats hebben gevonden, zijn vervaagd of is ze vergeten. Na mijn uitleg wordt het voor hem duidelijk dat het niet verstandig is om het verhaal over haar zoon constant te herhalen. Ik geef hem tips over hoe hij de volgende keer kan reageren. Samen bedenken we een aantal luchtige antwoorden. Bijvoorbeeld: ‘Dan zal hij wel een leuke avond hebben gehad!’

Aan het einde van mijn bezoek geeft hij aan dat hij nu beter begrijpt hoe zijn zus de wereld ervaart. Ik beloof over drie weken opnieuw contact op te nemen om te zien hoe het gaat met zijn nieuwe aanpak.

Chris Wijnhoven